Eti Yenen ve Yenmeyen Hayvanlar

Sual: Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar nelerdir?
Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar

CEVAP
Kurt ayı aslan kaplan pars sincap samur sansar maymun sırtlan fil köpek kedi tilki gelekşik gibi avını köpek dişi ile yakalayan yırtıcı hayvan yenmez.[Şafiide tilki sırtlan samur sincap gelekşik yenir.] Avını pençesi ile yakalayan ve leş yiyen çaylak kartal kerkenez kuzgun akbaba leş kargası yarasa atmaca şahin gibi kuşlar yenmez.

Haşarat yani toprak içinde yuvası olan küçük hayvanlar helal değildir. Fare akrep yılan kertenkele kene kurbağa kaplumbağa arı sivrisinek kara sinek köstebek kirpi bit pire gibi haşarat yenmez. [Şafii ve Malikide kirpi kertenkele yenir.]

İğrenç olmayan leş yemeyen avını pençesi ile yakalamayan kuşlar yenir. Mesela ördek saksağan kumru bülbül keklik deve kuşu bağırtlan kuşu güvercin bıldırcın tarla kargası tavus kırlangıç baykuş papağan turna serçe ve sığırcık gibi kuşlar helaldir. Hüdhüd [ibibik] mekruhtur.

[Şafiide kırlangıç tavus hüdhüd papağan yarasa yenmez. Leylek hariç martı ve balıkçıl gibi deniz kuşlarının hepsi yenir.]

Zürafa geyik ceylan tavşan ve evcil hayvanlardan sığır davar ve kümes hayvanları yenir.

Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa yemesi mekruhtur. Temiz şey ile beslenip pis kokusu kalmazsa caiz olur.

[Necaset yemiş olan tavuk koyun ve sığırı hemen kesip yemek mekruhtur. Tavuğu 3 koyunu 4 sığır ve deveyi 10 gün hapsetmek yani necaset yedirmeyip temiz gıda ile beslemek gerekir. Şafiide ise deve 40 sığır 30 koyun 7 tavuk 3 gün hapsedilir.]

Yalnız süt emip başka bir şey yememiş olan küçük kuzuların öldükten sonra karınlarından çıkarılan peynir mayaları temizdir. Koyun sığır gibi ölmüş hayvanların memelerinden çıkan sütler de temizdir.

Hasta veya bayıltılan bir hayvan diri olup olmadığı bilinmiyorsa boğazlanırken hareket ederse veya diri hayvandaki gibi kan çıkarsa yenir. Çünkü bunlar hayat alametidir. Hayat alameti yoksa yenmez.

Hayvanların akan kanı necistir. Etteki akmayan kanı karaciğeri ve dalağı temizdir.

Çok kimse bilmediği için çekirge yenmez zanneder. Çekirgenin helal olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir. Dört mezhepte de yenir.

Besmelesiz kesilen hayvan yenmez. Besmele çekmek unutulursa yenir.
Şafiide Besmelesiz kesilen hayvanı yemek de caizdir. Malikide Besmele unutulursa da yenmez.

Dinsizlerin kestiği hayvan yenmez. Kesmeyip de bir yerine bıçak saplayarak alnına vurarak veya boğarak veya ilaçlayarak elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları leş olur. Bunları yemek haram olur.

Müslüman kasaptan alınan bir etin nasıl kesildiği bilinmiyorsa helal olmak ihtimali varsa [yani kesenler müslüman ve dinsiz karışık ise] yemek caiz olur. (Mizan-ül-kübra Hadika Berika Mezahib-i erbea Hayat-ül hayvan)

Sual: Eti yenen hayvanların yenmeyen yerleri nelerdir?
CEVAP
Eti yenen her hayvanın 7 yeri yenmez. Bunlar akan kan idrar aleti hayaları [koç yumurtası] bezleri [guddeleri] safra kesesi dişi hayvanın önü ve idrar kesesidir.

Sual: Martı yenir mi?
CEVAP
Hanefi ve Hanbelide yenmez. [Şafii ve Malikide martı ve balıkçıl yenir.]

Sual: At eti yenir mi?
CEVAP
At eti tenzihen mekruhtur. [Şafii ve Hanbelide helal Malikide haramdır.]

Sual: Denizden çıkan her hayvan yenir mi?
CEVAP
Her balık ve balık şeklinde olan hayvanlar helaldir. Kalkan sazan Yunus balığı yılan balığı yenir. Yengeç midye istiridye ıstakoz kerevit karides gibi deniz haşaratı yenmez. Deniz aygırı deniz hınzırı gibi balık suretinde bulunmayan diğer deniz hayvanları da yenmez. Diğer üç mezhepte ise deniz ürünlerinin hepsi yenir. (Mezahib-i erbea)

[Şafiide denizde yaşayan her hayvan yenir. Bir kısım Şafii âlimlerine göre ise taban pis olanlar yenmez. Peygamber efendimiz (Denizin suyu temizdir meytesi [bir sebeple öldürülmüş olanı] helaldir) ve (Kendiliğinden ölüp de su üstüne çıkan balığı yeme su çekilip de açıkta kalarak ölmüşse onu ye! Böyle bir sebeple denizde öleni de ye!) buyurdu.]

Su içinde kendiliğinden ölüp karnı üst tarafta duran balık yenmez. Fakat ağ ile saçma ile ilaç ile sarsıntı ile dinamit veya herhangi bir madde ile ölen her balık yenir. Suyun açılıp kurumasında fazla sıcaktan veya fazla soğuktan dolayı ölen veya kuşlar tarafından öldürülen su içinde bağlı tutulmakla ölen buz arasında sıkışarak ölen balıklar yenir. Deniz içinde ölen veya sudan çıkarılmadan tokmak ile vurulup öldürülen veya bıçakla başı kesilen balıklar yenir. Temiz olmayan suların içindeki balıkları yıkayıp yemek caizdir. Avlanan bir balığın içinden çıkan balık sağlam ise yenir.

Sual: Buffalo zürafa zebra kanguru deve kuşu yenir mi?
CEVAP
Hepsi de yenir. Avını köpek dişi ile yakalayan hayvanın eti yenmez. Avını pençesi ile yakalayan leş yiyen kuşların eti yenmez.

Bir hadis-i şerif meali:
(Azı dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez.) [Müslim]

Buffalo sığır gibi ot yer geviş getirir. Zürafa ve zebra ceylan gibi ot yer kanguru tavşan gibi ot yer. Bunların köpek dişleri yoktur. Deve kuşu hindi gibidir avını pençesiyle yakalamaz leş yemez. Yumurtası da yenir.

İhtiyaç halinde mezhep taklidi
Sual: İhtiyaç olunca diğer mezhepleri taklit ederek deniz haşaratı yenir mi?
CEVAP
Mezheplerdeki farklı hükümlerin rahmet olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir. Zaruret veya ihtiyaç olunca başka mezhep taklit edilerek o mezhepteki helal olan bir hayvan yenir. Mesela kirpi etinin ekzama kaşıntı sedef baras gibi deri hastalıklarına ve gelekşik denilen fil hastalığına iyi geldiği Hayat-ül hayvan kitabında yazılıdır. Hanefi ve Hanbeli mezhebinde kirpi eti yemek haramdır. Şafii ve Maliki mezhebinde caizdir. Tesirli başka mubah bir ilaç yoksa hastanın bu iki mezhepten birini taklit ederek kirpi eti yemesi caiz olur. Kirpinin başını besmele ile kesmek gerekir. Kirpi insanların yanında başını gizler suya konunca başını çıkarır. Böylece başını kesmek kolay olur.

Aç kalıp kendi mezhebine göre helal olan yiyecek bulamayan kimse başka mezhepte helal olan bir yiyeceği yer. Hiçbir mezhepte de çare bulamazsa ölmeyecek kadar haram olan gıdadan yiyip içmesi caiz olur. (Hadika)

Yenmeyen hayvanlar
Sual: Bazıları (Köpek yılan kartal gibi bütün hayvanlar helaldir. Domuzdan başka hiçbir hayvan haram değildir. Domuzun da yağı derisi ve gerisi helaldir. Hiçbir hadise inanılmaz) diyorlar. Peygamber efendimiz 23 yıl dini tebliğ etmedi mi? 23 yıl içinde neyin haram neyin helal olduğunu bildirmedi mi? Köpeğin helal olduğunu bildiren hiçbir kitap var mıdır? Bunlar Peygamber efendimizin bildirdiklerine niye inanmıyorlar?
CEVAP
Bir hayvan leş ise eti pis yağı ve kanı temiz olmaz. Kuran-ı kerimde açıkça yazmıyor diye domuzun pisliğine helal denir mi hiç?

Bunların hadis-i şeriflere inanmamalarının birkaç sebebi olabilir:
1- Resulullahın yalan veya yanlış söyleyeceğini sanmış olabilirler. Peygamber efendimizin doğru emin olduğu bir çok âyet-i kerime ile bildiriliyor. Hâşâ Allahü teâlânın helal ettiklerine haram demiş olsaydı Allahü teâlâ müdahale etmez miydi? İşte bir âyet-i kerime meali:
(Eğer o [Peygamber] bize atfen bazı sözler uydursaydı biz onu kıskıvrak yakalayıp can damarını koparır helak ederdik hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44-47]

Demek ki Peygamber efendimizin Kuran-ı kerime aykırı bir şey söylemediği bu âyet-i kerime ile de sabittir. Şu halde Resulullah efendimizin haram ettiği her şey Kurana uygundur. Ona uymak Kurana uymak olur. Birkaç âyet-i kerime meali:
(İhtilaflı bir işin hükmünü öğrenmek için Kur'ana ve Sünnete bakın!) [Nisa 59]
(İhtilaflı şeyleri insanlara açıklayasın diye bu Kitabı sana indirdik.) [Nahl 44 64]
(Resulüme uyun ki doğru yolu bulun!) [Araf 158 Nur 54]
(Resule itaat eden Allaha itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(O nebi güzel şeyleri helal çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157]

2- Eshab-ı kiramın yalan söylediğini sanıyorlardır. Eshab-ı kiram Tevratta Ekşilde ve Kuran-ı kerimde övülmüş her birinin Cennetlik olduğu açıkça bildirilmiştir. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Mekkenin fethinden önce Allah için mal verip savaşanlar daha sonra mal verip savaşanlarla eşit değildir. Onların derecesi sonradan Allah yolunda harcayıp savaşanlardan daha yüksektir. Fakat Allah hepsine de en güzel olanı [Cenneti] vaad etti.) [Hadid 10]

Âyet-i kerimede sapıklara fırsat vermemek için ve küllen vaadallahü hüsna buyuruluyor. Yani Allah her birine Cenneti söz vermiştir buyuruluyor. Fazilet bakımından Mekkenin fethinden önce Müslüman olanlar daha sonra Müslüman olanlardan elbette üstündür. Ama hepsi de Cennetliktir.

Hepsinin Cennetlik olduğuna dair başka bir âyet-i kerime meali:
(Muhacirlerin ve Ensarın [Muhacir eshaba yardım edenlerin] önce gelenlerinden ve bunların yolunda gidenlerden Allah razıdır ve bunlar da Allahtan razıdır. Allah bunlar için altından ırmaklar akan Cennetler hazırladı. Bunlar Cennetlerde sonsuz olarak kalacaklardır.) [Tevbe 100]

3- Resulullah da Eshab da doğru söyledi. Ama hadis âlimleri yalan söylemiş sanabilirler. Âlimlere itimat etmemizi Allahü teâlâ bildiriyor. (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruyor. (Nahl 43)

Peygamber efendimiz de buyuruyor ki:
(Âlimlere tâbi olun.) [Deylemi]
(Alimler Peygamberlerin vârisleridir.) [Tirmizi]
(Âlimler rehberdir.) [İ.Neccar]

Bu iddia sahipleri başka dinden olabilirler. Müslümanmış gibi gözüküp müslümanların itikadlarını bozmak istiyorlardır. Geriye başka ihtimal kalmadı zaten.

Balık nasıl yenir?
Sual: Yalnız Kuran diyenlere göre balık avlayıp yemek caiz mi?
CEVAP
Kuran-ı kerimde balık eti hakkında mealen buyuruluyor ki:
(Taze et [balık] yemeniz ve [ekşi mercan gibi] ziynet çıkarmanız için denizi emrinize veren Odur.) [Nahl 14]

Hangi hayvanların nasıl yeneceği de şöyle bildiriliyor:
(Meyte kan domuz eti ve Allah'tan başkası adına kesilenler size haram kılındı. Henüz ölmeden kesmeniz hariç boğulmuş vurulmuş düşmüş boynuzlanmış ve canavar tarafından parçalanmış hayvanlar haramdır.) [Maide 3]

Devamındaki âyette de keserken Allah adının anılması yani Besmele çekilmesi bildiriliyor.

Meyte boğazlanmadan dine uygun kesilmeden ölen hayvandır leştir. Bir hayvan ötekini öldürse dine uygun boğazlanmadığı için yenmez. Âyete bakınca balığın da Besmele ile boğazlanması gerektiği anlaşılıyor. Ama balıkları hiç kimse kesmiyor. Âyetten anladığımıza uyarsak balığı kesmeden yemek caiz olmaz. Fakat Peygamber efendimiz açıklıyor (Balıkları kesmek gerekmez) hatta (Besmele çekmek de gerekmez) buyuruyor.

Balıkları dinamitle veya başka şeylerle öldürünce yine yenir. Hatta bir balık ötekini yese her iki balık da yenir. Halbuki aslan bir geyiği parçalasa o geyik yenmez. Peygamber efendimizin açıklaması olmadan bunları Kur'an-ı kerimden anlamak mümkün olmaz.

Âyette kanın da haram olduğu bildiriliyor. Dalak da kandır. Âyete bakarak dalak yemenin de haram olduğunu söyleyen cahiller olmuştur. Peygamber efendimiz iki kanın helal olduğunu bildirmiştir. Bu iki kanın birisi dalak öteki de ciğerdir.

Namazlar ne zaman nasıl kılınır? Namazın farzları müfsitleri vacipleri sünnet ve mekruhları nelerdir? Bunları Kuran-ı kerimden çıkarmamız mümkün değildir. Peygamber efendimiz bunların hepsini açıklamıştır. Onun açıklamasına uymayan mezhep tanımayan kimseler büyük dalalet içindedir.

Başka mezhebi gözetmek
Sual: Kendi mezhebinde caiz fakat başka mezhepte haram olan bir şeyi yememek evla değil midir? Mesela tilki eti Şafiide helal Hanefide haramdır. Şafiilerin de yememesi uygun olmaz mı?
CEVAP
Elbette diğer mezhepleri de gözetmek müstehab olur iyi olur. Mesela Şafiiler deniz haşaratı yemese iyi olur.
Şafiide kadına dokunmak abdesti bozar. Hanefiler de kadına dokununca abdest almaları müstehab olur iyi olur. Almasalar da caiz ama öteki hak mezheplere de uymak müstehab olur.

Tavşan eti yenir mi?
Sual: Peygamber efendimiz çekirgeyi idrar süzme organı olduğu için böbrekleri kanlı olan dalak ve ciğeri yemediği gibi yine bir kanlı hayvan olan tavşanı yemediği söyleniyor. Bunları haram olduğu için mi yememiştir?
CEVAP
Hayır böbrek ciğer dalak haram değildir helaldir.
Çekirge de helaldir. (Buhari Müslim Tirmizi Ebu Davud)

Başka bir hadis-i şerifte de şöyle buyurmuştur:
(Çekirgeyi ne yerim ne de haram kılarım.) [İbni Mace Ebu Davud]

Resulullah efendimizin yememesi onu haram kılmaz. Soğan sarımsak da yemezdi. Yenmesi için izin vermiştir.
Tavşan eti de helaldir. (Dürer Mecmaul-enhür)

Abdüllah ibni Abbas hazretleri buyurdu ki:
Resulullah ile otururken bir köylü tavşan kebabı hediye getirdi. Bize (Yiyin) buyurdu.
Muhammed bin Safvan dedi ki: (İki tavşan yakaladım kestim. Resulullaha sordum. İkisini de yememi emretti.) [Bedayi]

Hazret-i Enes anlatır:
Avladığımız tavşanı Ebu Talhaya getirdim. O da tavşanı keskin bir taşla kesti. Şu budu Resulullaha götür dedi. Hemen götürdüm. Resulullah onu yedi. (Buhari Müslim Ebu Davud Tirmizi Nesai)

Hazret-i Cabir anlatır:
Kavmimden biri taşla kestiği tavşanı Resulullaha soruncaya kadar bekletti. Efendimiz yemesini emretti. (Tirmizi)

Halid İbn-ül Huveyris hazretleri anlatır:
Bir adam avladığı tavşanı Abdullah İbni Ömere bunun eti yenir mi diye sordu. O da "Bir tavşan Resulullaha getirildi. Ne yedi ne de yenmesini yasakladı tavşanın hayız gördüğüne inanıyordu" dedi. (Ebu Davud)
Bu hadis-i şerifler de tavşanın helal olduğunu bildirmektedir.